มักเกลือ ผีเผา Ebony Tree

EBENACEAE

ไม้ต้นขนาดกลาง สูง 8-15 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มกลม กิ่งอ่อนมีขนนุ่มทั่วไป เปลือกนอกสีดำ แตกเป็นสะเก็ดเล็กๆ ตามยาว ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่หรือแกมขอบขนาน กว้าง 1.5-4 ซม. ยาว 4-8 ซม. โคนใบมนหรือกลม ส่วนปลายใบสอบ ใบแก่เกลี้ยง ก้านใบยาว 5-10 มม. เมื่อแห้งเป็นสีดำ ดอกต่างเพศอยู่ต่างต้น ดอกเพศผู้ออกเป็นช่อสั้นๆ ตามง่ามใบ ช่อหนึ่งๆ มีประมาณ 3 ดอก ดอกย่อย กลีบรองดอกโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 4 แฉก กลีบดอกยาว 6-8 ซม. โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปเหยือกน้ำ ปลายแยกเป็น 4 แฉก เกสรผู้ 14-24 อัน ดอกเพศเมีย ออกเป็นดอกเดี่ยวๆ ก้านดอกยาว 1-3 มม. มีขนนุ่มปกคลุม เกสรผู้เทียม 8-10 อัน ผลกลม เกลี้ยง ขนาดผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. มีกลีบรองดอกติดอยู่ที่ขั้วผล 4 กลีบ ผลแก่จัดสีดำ เมื่อแห้งเปลือกเปราะ

พบมากในพม่าและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยพบขึ้นตามป่าเบญจพรรณแล้งทั่วไป ที่ความสูง 5-500 เมตร จากระดับน้ำทะเล ออกดอกระหว่างเดือนมกราคม-กันยายน ติดผลระหว่างเดือนพฤษภาคม-ธันวาคม

เนื้อไม้เป็นมัน สีเข้ม มีน้ำหนักมากที่สุดของไทย นิยมใช้ทำไม้ถือกบไสไม้ และเครื่องตกแต่งบ้าน เปลือกใช้ผสมเครื่องดื่มพื้นเมืองเพื่อกันบูด ผลใช้ย้อมผ้าและเครื่องมือประมงและใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ

-

หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 2, ไม้ต้นในสวน Tree in the Garden

-

ลำต้น นำมาใช้เป็นยาแก้ซางตานขโมย แก้กระษัย ถ่ายพยาธิไส้เดือน(1.ห้ามใช้กับเด็กอายุต่ำกว่า 10 ปี2.ห้ามใช้กับสตรีที่ตั้งครรภ์ หรือสตรีหลังคลอดใหม่ และคนไข้ที่เป็นโรคอื่น3.ควรระวังอย่าใช้ในปริมารเกินขนาด4.คนไข้บางคนอาจเกิดอาการแพ้ ซึ่งมีอาการท้องเดินหรือตามัว ถ้ารุนแรงอาจทำให้ตาบอด )